Duurzame identifiers

Duurzame Identifiers, vaak afgekort als PID's, zijn unieke en blijvende verwijzingen naar digitale objecten, zoals documenten, afbeeldingen of datasets. Ze zorgen ervoor dat een object altijd vindbaar blijft, zelfs als de locatie of naam van het object verandert. Dit is vooral belangrijk in de cultureel erfgoed sector, waar digitale collecties vaak worden gedeeld en hergebruikt.

Waarom zijn PID's belangrijk?

In de cultureel erfgoed sector worden digitale objecten vaak gedeeld tussen instellingen, onderzoekers en het publiek. Zonder PID's kan het lastig zijn om objecten terug te vinden als ze verplaatst worden of als de naam verandert. PID's bieden een betrouwbare manier om objecten te identificeren, ongeacht waar ze zich bevinden. Dit is ook essentieel voor het gebruik van Linked Data, waarbij objecten aan elkaar gekoppeld worden via unieke identifiers.

Voorbeelden van PID-systemen

Er bestaan verschillende systemen voor het beheren van PID's. Enkele bekende voorbeelden zijn:

  • DOI (Digital Object Identifier): Veel gebruikt in de academische wereld voor wetenschappelijke publicaties.
  • Handle System: Een flexibel systeem dat vaak wordt gebruikt voor digitale archieven.
  • URN (Uniform Resource Name): Een standaard voor het benoemen van objecten.
  • ARK (Archival Resource Key): Speciaal ontworpen voor duurzame toegang tot digitale objecten.

In dit artikel richten we ons op ARK.

Wat is ARK?

ARK staat voor "Archival Resource Key". Het is een PID-systeem dat ontworpen is om digitale objecten duurzaam toegankelijk te maken. Heel veel instellingen maken gebruik van ARK om hun PID's te implementeren.

Een ARK-identifier ziet er bijvoorbeeld zo uit (in dit voorbeeld gebruik ik de ARK NAAN ark:74905 van LDMax):

https://data.lindeman.it/ark:/58146/0003c26b-b998-412c-cfb2-b7afcb25fe03.ttl
\______________________/ \__/ \___/ \__________________________________/\__/
                  |        |     |                   |                    |
                  | ARK Label    |                   |                 Extensie
                  |              |                   |
Name Mapping Authority (NMA)     |             Assigned Name
                                 |
                  Name Assigning Authority Number (NAAN)

Elke ARK identifier kan gebruikt worden met de generieke resolver N2T, In bovenstaand voorbeeld werkt deze URL dus ook:

https://n2t.net/ark:/74905/0000e8d01e96fd98a81097b15f765d8a

Het gebruik van N2T maakt de PID's nog iets duurzamer omdat deze niet hoeft worden gewijzigd als de domeinnaam (data.ldmax.nl in dit voorbeeld) veranderd.

Hoe werkt ARK?

  • Duurzaamheid: ARK's zijn ontworpen om lang mee te gaan. Zelfs als de locatie van een object verandert, blijft de ARK hetzelfde.
  • Flexibiliteit: ARK's kunnen worden gebruikt voor allerlei soorten objecten, van afbeeldingen tot datasets.
  • Mensvriendelijk: ARK's zijn leesbaar en kunnen eenvoudig worden gedeeld.

Zelf een ARK NAAN aanvragen

Als instelling kun je eenvoudig een NAAN aanvragen bij de ARK Alliance door dit formulier in te vullen.